Hoe test je conversieoptimalisatie en gebruiksvriendelijkheid?

Geschreven door:

Alaa Fouad

Datum publicatie:

25 februari 2022
Weet jij wat je gebruikers van je website vinden? Om de ultieme ervaring aan je doelgroep te bieden en je conversie te optimaliseren, is het nuttig om ze om feedback te vragen. Dit doe je onder andere door te testen. In dit artikel leg ik uit wat testen exact inhoudt en waarom, wanneer en hoe je moet testen.

Wat houdt testen in als UX Designer?

Als UX Designer doe je verschillende soorten testen. Denk hierbij aan usability testen met gebruikers, A/B testen via Google Optimize of heuristic evaluations als expert. Iedere test heeft een ander doel: niet iedere test is namelijk geschikt voor ieder doeleinde. Wat deze testen wel gemeen hebben is dat getest wordt in hoeverre een product (of onderdeel daarvan) effectief is volgens de testers. Ook houdt testen in dat je onderzoek doet naar in hoeverre een website of software geoptimaliseerd kan worden om meer te converteren. Een voorbeeld van een conversie is het aantal aankopen in een webshop maar ook het aantal downloads van een e-book of het aantal aanmeldingen op een nieuwsbrief.

Waarom je je software of website moet testen

Als websitebezoeker wil je een goed werkende site die voldoet aan jouw behoeften. Je wil namelijk op een efficiënte manier je doel bereiken. Denk aan het bestellen van een product of zonder problemen een foto kunnen plaatsen op Instagram. Als bedrijf zijnde wil je een product dat zo veel mogelijk gebruikers trekt en optimaal converteert en presteert. Een website die dus effectief is voor de doelgroep en waarde aan hen levert. Om erachter te komen of je aan de behoeften van beide partijen voldoet, is het van belang dat je input krijgt van je doelgroep. Zonder feedback weet je vrij weinig, vooral als je nieuwe website of functie niet live is.

Is je website wel live, maar presteert het niet helemaal zoals je wil? Door te testen voordat je idee gebouwd wordt op de live site, bespaar je geld, tijd en mogelijk een negatieve impact.
Het helpt dus met inzicht krijgen in hoeverre je website gebruiksvriendelijk is en of het een fijne, relevante ervaring biedt.

Wat voor testen zijn er en wanneer gebruik je ze?

Er zijn genoeg testen voor ieder scenario. Maar iedere situatie vereist een andere soort test. Ook heeft elk bedrijf een ander doel en andere middelen. Hieronder vind je een overzicht van verschillende technieken voor verschillende situaties. Zo kan je toch een effectieve test uitvoeren en inzicht krijgen in je product ongeacht je middelen of de grootte van je team.

Heuristic evaluation

Testen kun je als expert in je eentje doen op basis van kennis en ervaring samen met het gebruik van testtechnieken voor experts, zoals een heuristic evaluation. Deze test doe je vaak wanneer er weinig tijd is voor een uitgebreide test met een testgroep. Of wanneer je een website wil onderzoeken aan het begin van een project. Hiermee kan je in een korte tijd optimalisatiepunten vinden. Je kunt hierbij de welbekende 10 heuristieken gebruiken van Jakob Nielsen, ook wel de “king of usability”. Een paar van deze heuristieken zijn:
  • User control and freedom – Denk hierbij aan een annuleerknop
  • Visibility of system status – Houd de gebruikers op de hoogte van de status door feedback te geven na interacties. Bijvoorbeeld door middel van een bericht melding wanneer een gebruiker succesvol iets aan zijn winkelmand heeft toegevoegd.
  • Error prevention – Help gebruikers met het vermijden van errors door ze tijdig een waarschuwingsbericht of bevestigingsknop te geven.
Per website beschrijf je de hoofd- en subdoelen en de user flows die hierbij een rol spelen. Deze user flows doorloop je vervolgens aan de hand van de heuristieken. Zo verzamel je data vanuit een expert-perspectief. Ook test je meteen of een website überhaupt over de basistools (zoals een annuleerknop) beschikt voordat je in gesprek gaat met je gebruikers. Dat scheelt ook weer tijd.

A/B Testen

Bij A/B testen zet je twee ontwerpen naast elkaar en test je welke beter converteert. Hierbij heb je een A variant (vaak het oude/originele ontwerp) en een B variant (het herontwerp). Dit kan gratis via Google Optimize, een online tool waarbij je je test kan koppelen aan Google Analytics, doelen kan toevoegen en kwalitatieve data kan inzien met betrekking tot de conversie. Dit is handig als je een oplossing te risicovol vindt om direct live te publiceren.

Moderated user test

Hierbij laat je je gebruiker enkele flows doorlopen in een klikbare hi-fi prototype. Denk hierbij aan het maken van een account, het bestellen van een product, het delen van een product op social media of het bewerken van een verlanglijst. Dit is een usability test waarbij je o.a. meet in hoeverre je website bruikbaar is.

Hoe voer je een moderated user test uit?

Terwijl de testpersoon de flow doorloopt en zijn taken uitvoert, spreekt hij zijn gedachten hardop uit. Deze gedachten houd je bij in je logboek bij de desbetreffende taak.

Als je diverse flows in een test hebt, bespreek je na elke flow hoe het ging volgens de testpersoon. De testpersoon kan nog eventuele feedback of opmerkingen delen over het product. Ook kan je bijhouden hoeveel muisklikken en/of seconden het duurde voordat de testpersoon een taak had voltooid. Zo meet je de efficiëntie.

Tijdens een moderated user test observeer je ook de testpersoon en noteer je alles wat je opmerkt. Zo verzamel je uiteindelijk kwalitatieve en kwantitatieve data direct via je doelgroep.

Belangrijk om te weten: Een succesvolle test kan je al uitvoeren met 3-5 personen, meer testpersonen zijn niet persé nodig.

Is je doelgroep niet beschikbaar voor een test? Dan kun je een testgroep van 3-5 personen gebruiken die op je doelgroep lijkt (of collega’s). Vergeet niet om ze individueel te testen.

Houd bij elke soort test rekening met de volgende punten:

  • Wat test je exact?
  • Wat is het doel?
  • Wat wil je bereiken?
  • Wat verwacht je dat er gebeurt?
  • Wanneer is je test succesvol?
  • Wat doe je hierna met de resultaten?

Wanneer moet je iets testen?

Stel je voor: Samen met je collega’s heb je een creative thinking workshop gehouden en nieuwe ideeën bedacht voor de website. Dit kunnen nieuwe functies of conversieoptimalisaties van huidige functies zijn. Natuurlijk willen jullie weten of iets goed gaat presteren voordat het in de productieomgeving wordt gebouwd.

Maar moet je alles wel testen? Ideeën kunnen vaak te risicovol of juist te klein zijn. Hieronder lees je wanneer je wel of niet gebruikmaakt van een A/B test (of wat je anders zou kunnen doen). Als voorbeeld gebruiken we de A/B testtechniek met een A/B testmatrix. Hierbij heb je op de horizontale as hoogte van het risico. Op de verticale as de toegevoegde waarde dat het levert aan de gebruiker, ook wel de positieve impact.

  • Veel waarde, weinig/geen risico? Niet testen, gewoon doen.
  • Veel risico, weinig/geen waarde? Hier hoeft niks mee gedaan te worden, dit kunnen we vergeten.
  • Ergens tussenin? A/B testen maar.
  • Een groot risicogehalte en veel waarde? Laten we een ander soort test uitproberen, hierbij zou een moderated user test met een hifi-prototype nuttig kunnen zijn of zelfs een paper prototype test.
  • Bijna/helemaal geen risico, maar ook niet waardevol voor je gebruikers? Hier hoef je dan ook niks mee te doen, maar ook dit kan je gewoon direct publiceren op je website. Vaak is dit een esthetische keuze die geen invloed heeft op de website en het gebruik ervan.

UX Workshop van Modern Minds

We hopen uiteraard dat je met deze handige tips zelf aan de slag kan gaan met het testen van je site! Weet je nog niet waar je moet beginnen? Modern Minds biedt ook UX workshops aan waarin wij met jou (en/of je collega’s) door je website heen lopen om verbeterpunten en oplossingen te verzamelen om vervolgens A/B testen op te stellen. Neem vrijblijvend contact met ons op voor de mogelijkheden!

Gerelateerde blogs